REHABILITACJA PO ZERWANIU WIĘZADŁA KRZYŻOWEGO PRZEDNIEGO ( ACL)

Zerwanie więzadła krzyżowego przedniego jest coraz częściej pojawiającym się uszkodzeniem stawu kolanowego. Objawami są ból oraz niestabilność lub odczucie „uciekania” kolana. Niestabilność prowadzi z kolei do uszkodzeń chrząstki.

Uraz ten dotyczy już nie tylko sportowców, choć ich w większości, ale także ludzi prowadzących normalną aktywność. Jeśli dojdzie do całkowitego zerwania więzadła konieczna jest jego operacyjna rekonstrukcja.

Nieodłącznym elementem leczenia w przypadku zerwania ACL jest rehabilitacja. Zarówno po zabiegu rekonstrukcji jak i przed . Bez prawidłowego programu rehabilitacji w zasadzie nie możemy liczyć na powrót do sprawności z przed kontuzji. Głównym celem rehabilitacji po rekonstrukcji ACL jest przywrócenie pacjenta do pełnej sprawności z przed kontuzji w możliwie jak najkrótszym czasie. Zabieg ten zwykle jest planowany wiec można się do niego w prawidłowy sposób przygotować. Przy pomocy odpowiednio dobranych ćwiczeń usprawniających można zachować pełny zakres ruchu w stawie kolanowym, zachować prawidłową silę i masę mięśniową, co będzie miało wpływ na przebieg rehabilitacji w okresie pooperacyjnym.  Ważne też aby pacjent przed zabiegiem odbył naukę chodu o kulach.Rodzaj i intensywność zabiegów rehabilitacyjnych powinna być jednak dopasowany indywidualnie do pacjenta. Należy wziąć pod uwagę jego płeć, wiek, rodzaj aktywności fizycznej, schorzenia współistniejące oraz technikę jaką była przeprowadzona operacja. Ważna rolę w procesie rehabilitacji odgrywa relacja fizjoterapeuta – pacjent – lekarz prowadzący. Trzeba pamiętać, że niewłaściwie prowadzona fizjoterapia może prowadzić do nieodwracalnych zmian. Dlatego wymaga się od fizjoterapeuty znajomości procesów gojenia tkanek i czasu po jakim powracają kolejne funkcje stawu kolanowego po takim zabiegu.

Cele rehabilitacji to:

– zmniejszenie bólu

– zmniejszenie obrzęku i wysięku

– zachowanie prawidłowego funkcjonowania stawu

– odzyskanie kontroli mięśniowej

– odzyskanie prawidłowego zakresu ruchu w stawie

– powrót do pracy i aktywności fizycznej

W pierwszej fazie trwającej od pierwszej doby do ok. 2-3tyg. można zastosować szynę do ciągłego ruchu biernego. Jednocześnie należy zadbać o zmniejszenie obrzęku i bólu w stawie kolanowym. W tym celu można stosować : krioterapię, drenaż limfatyczny, wyższe ułożenie kończyny. Ważne jest aby już od pierwszej doby po zabiegu wdrożyć postępowanie z zakresu kinezyterapii takie jak: ćwiczenia bierne, ćw. izometryczne, rozciąganie mięśni grupy tylnej uda, wzmacnianie mięśnia czworogłowego uda, a w szczególności jego głowę przyśrodkową.

Przez pierwsze tygodnie wskazane jest aby pacjent stale nosił ortezę stawu kolanowego aby zapobiec nadmiernemu rozciągnięciu przeszczepu. Orteza ta powinna być jednak zdejmowana do ćwiczeń. Powinien także posługiwać się kulami łokciowymi w celu dawkowania obciążenia na kończynę operowaną.

W kolejnych tygodniach rehabilitacji kontynuując ćwiczenia i zabiegi fizykoterapeutyczne z poprzedniego okresu w szczególności krioterapię przed i po ćwiczeniach do programu włączamy mobilizację rzepki, stretching, ćwiczenia samowspomagane, ćwiczenia w zamkniętym łańcuchu kinematycznym , ćwiczenia propriorecepcji na nierównych podłożach (materacach, poduszkach, dyskach, piłkach), ćwiczenia z taśmami thera band,więcej czasu poświęcamy wtedy również na odbudowę siły mięśni przedniej i tylnej części uda oraz mięśni podudzia. W tym celu oprócz ćwiczeń dobrze jest  wprowadzić elektrostymulację. Jeśli pacjent uzyska ponad 100 stopni zgięcia w stawie można wprowadzić do programu jazdę na rowerze stacjonarnym jako element np. rozgrzewki.

Fizjoterapeuta powinien również skupić się na uelastycznieniu blizny pooperacyjnej.

Od ok. 12 do 16 tygodnia po zabiegu  możemy wprowadzać ćwiczenia w otwartych łańcuchach kinematycznych, ćwiczenia z obciążeniem, jazdę na rowerze, bieg po równym terenie. Zalecane jest też rozpoczęcie ćwiczeń na siłowni z pomocą przyrządów na różne grupy mięśniowe oraz pływanie. W dalszy ciągu należy stosować krioterapię, mobilizację rzepki, stretching.

Po zakończeniu planowanego programu rehabilitacji pacjenci powinni w dalszym ciągu wykonywać ćwiczenia siłowe oraz ćwiczenia czucia głębokiego 2 – 3 razy w tyg. Natomiast sportowcy mogą stopniowo powrócić do treningów odpowiednich dla swojej dyscypliny.

Oczywiście rehabilitację po uszkodzeniu ACL można wykonać w R-MED Rehabilitacja w centrum Katowic.

Serdecznie zapraszamy.